Etykieta produktu spożywczego to kompendium wiedzy na temat produktu, jego składu oraz zaleceń dotyczących jego konsumpcji. Etykieta jest czymś więcej niż tylko narzędziem reklamy. To nośnik informacji, którego treść jest dokładnie regulowana przez prawo żywnościowe, a konkretnie przez Rozporządzenie UE 1169/2011. Obowiązujące przepisy jasno wskazują, że treści udostępniane na etykiecie muszą być przejrzyste i czytelne — w przeciwnym razie może dojść do poważnych konsekwencji o charakterze prawnym, finansowym i oczywiście zdrowotnym. W poniższym artykule opiszemy, jak oznaczać żywność na etykietach, a także wymienimy obowiązkowe informacje na etykiecie, które muszą się na niej znaleźć. Jeśli jesteś zainteresowany tym tematem, potraktuj ten artykuł jako checklistę, która krok po kroku wyjaśnia każdy obowiązkowy element etykiety.
Elementy obowiązkowe na etykiecie spożywczej – co musisz na niej umieścić?
Każda etykieta spożywcza to zbiór pewnych danych, które są kluczowe nie tylko ze względu na obowiązującą otoczkę prawną, ale też dobro konsumenta. Informacje, które przedstawione zostaną w dalszej części artykułu, muszą znaleźć się na etykiecie spożywczej każdego produktu, który jest dostępny na rynku Unii Europejskiej.
Nazwa produktu – jasna i zgodna z prawdą
Jedną z najważniejszych informacji, jaka musi znaleźć się na etykiecie artykułu spożywczego, jest jego nazwa. Co do zasady, musi być to:
- nazwa prawna żywności,
- nazwa opisowa produktu spożywczego,
- nazwa zwyczajowa.
Jak nazwać produkt spożywczy, uwzględniając powyższe zalecenia? Kluczową kwestią jest to, aby nazwa nie wprowadzała w błąd. Dlatego, jeśli w opakowaniu znajduje się np. gazowana woda źródlana, to nie możemy napisać, że w środku jest gazowana woda mineralna (i vice versa).
Wykaz składników – w porządku malejącym
Wykaz składników na etykiecie powinien rozpocząć się od słowa „Składniki”. Od tego miejsca cały skład powinien być uwzględniony w malejącej kolejności składników pod względem masy w momencie użycia.
W przypadku składników złożonych (np. czekolada), produkty wchodzące w ich skład powinny zostać przedstawione w nawiasie (np. kakao, mleko itd.).
Jak pisać skład produktu w odniesieniu do nazw marketingowych? Jeśli składnik jest w nazwie produktu lub podkreślany marketingowo, należy podać jego zawartość procentową. Przykład: Ciastko z truskawkami (truskawki 15%).
Alergeny – zawsze widoczne i wyróżnione
Z prawnego punktu widzenia, oznaczenie alergenów na etykiecie również jest obowiązkowe. Jak wyróżnić alergeny na etykiecie żywnościowej? Należy je przedstawić w wykazie składników za pomocą nieco innej czcionki, w tym stylu i koloru tła.
Oto lista 14 alergenów, które — zgodnie ze wspomnianym wcześniej Rozporządzeniem — powinny znaleźć się na etykiecie:
- Zboża zawierające gluten (np. pszenica, żyto, jęczmień, owies, orkisz, pszenżyto) oraz produkty pochodne,
- Skorupiaki (np. krewetki, kraby, homary) oraz produkty pochodne,
- Jaja oraz produkty pochodne,
- Ryby oraz produkty pochodne,
- Orzeszki ziemne (arachidowe) oraz produkty pochodne,
- Soja oraz produkty pochodne,
- Mleko oraz produkty pochodne (łącznie z laktozą),
- Orzechy (migdały, orzechy laskowe, włoskie, nerkowce, pekan, brazylijskie, pistacje, makadamia) oraz produkty pochodne,
- Seler oraz produkty pochodne,
- Gorczyca oraz produkty pochodne,
- Nasiona sezamu oraz produkty pochodne,
- Dwutlenek siarki i siarczyny, w stężeniu powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/l (w przeliczeniu na SO₂),
- Łubiny oraz produkty pochodne,
- Mięczaki (np. małże, ostrygi, kalmary) oraz produkty pochodne.
Ilość netto – bez opakowania
Jak podawać wagę produktu na etykiecie żywnościowej? Zgodnie z obowiązującym prawem powinny się na niej znaleźć informacje dotyczące ilości netto produktu. Co to oznacza? Masa netto na etykiecie określa masę wyłącznie samego produktu. Jeśli mamy do czynienia z wyrobem spożywczym, który umieszczony został w zalewie, masa netto będzie określać masę wyrobu po odsączeniu.
Data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia
Na etykiecie muszą znaleźć się również daty minimalnej trwałości produktu spożywczego. W zależności od rodzaju produktu mogą być one przedstawiony w dwojaki sposób.
- Najlepiej spożyć do… — jest to określenie daty, po której dany produkt nie jest już bezpieczny do spożycia.
- Najlepiej spożyć przed… — jest to termin przydatności do spożycia, do którego produkt zachowuje swoje właściwości, ale po jego upływie może być nadal bezpieczny.
Warunki przechowywania lub użycia
Na każdej spożywczej etykiecie produktowej powinny znaleźć się szczegółowe informacje dotyczące warunków przechowywania żywności. Etykieta to źródło informacji na temat tego, jak przechowywać produkt, a także czego unikać, aby żywność jak najdłużej zachowywała swoje pierwotne walory odżywcze.
Oto przykłady instrukcji na etykiecie spożywczej, jakie powinien wziąć pod uwagę każdy konsument, któremu zależy na bezpiecznym przechowywaniu produktu spożywczego:
- Przechowywać w suchym i chłodnym miejscu.
- Po otwarciu przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu 48 godzin.
- Produkt należy chronić przed bezpośrednim oddziaływaniem produktów spożywczych.
- Produkt należy przechowywać w określonej temperaturze.
Szczegółowe warunki przechowywania żywności powinny być przestrzegane zwłaszcza w okresie letnim, gdy wyższe temperatury za oknem nie sprzyjają długotrwałemu magazynowaniu produktów spożywczych.
Dane identyfikacyjne producenta
Etykieta spożywcza jest źródłem informacji na temat podmiotu odpowiedzialnego za stworzenie wybranego produktu spożywczego. Należą do nich m.in. jego nazwa, a także adres. Na etykiecie powinny też pojawić się informacje dotyczące dystrybutora i importera. Jeśli np. produkt spożywczy został zamówiony przez sieć handlową, to taka informacja powinna zostać umieszczona na etykiecie.
Dlaczego dane producenta na etykiecie są tak istotne? Adres na etykiecie jest źródłem informacji o producencie, dzięki czemu klient może być pewien co do transparentności prowadzonych przez niego działań. W ten sposób buduje się również odpowiedzialność marki, która — swoją nazwą i adresem — poświadcza, że dany wyrób jest najwyższej jakości.
Informacja o wartości odżywczej – obowiązkowa tabela
Obowiązkowo na każdej etykiecie powinny znaleźć się informacje dotyczące wartości odżywczych wybranego produktu. Obowiązuje tu tabela wartości odżywczych, w których wymienia się listę poszczególnych składników, a następnie ich ilość na każde 100 g lub 100 ml gotowego wyrobu.
Jakie informacje o wartości odżywczej powinny znaleźć się na etykiecie? Mowa tu o tzw. Big 7, czyli zestawieniu 7 najważniejszych czynników, które mają ostateczny wpływ na właściwości odżywcze i prozdrowotne danego produktu. Należą do nich:
- wartość energetyczna kcal,
- zawartość tłuszczu,
- zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych,
- zawartość węglowodanów,
- zawartość cukrów,
- zawartość białka,
- zawartość soli.
Na podstawie tych danych możliwe jest łatwe porównanie ze sobą wszystkich najważniejszych informacji dotyczących różnych produktów spożywczych. Informacje te mogą być również źródłem ważnych danych na temat zdrowego odżywiania.
Kraj lub miejsce pochodzenia (jeśli wymagane)
W przypadku niektórych produktów żywnościowych wymagane jest, aby na etykiecie pojawiły się informacje dotyczące kraju pochodzenia produktu. Zabieg ten jest obowiązkowy dla wołowiny, oliwy z oliwek, a także świeżych owoców i warzyw. Oznaczenie miejsca pochodzenia jest niezbędne również wtedy, gdy brak takiej informacji mógłby wprowadzać klienta w błąd. Dotyczy to przede wszystkim wyrobów, które w nazwie mają określenie kraju (np. ser szwajcarski produkowany w Polsce).
Oznaczenie kraju lub miejsca pochodzenia ma również znaczenie w kontekście preferencji zakupowych klientów. Wielu z nich wybiera wyroby pochodzenia lokalnego albo krajowego, oznaczonego nazwą „produkt polski„.
Oznaczenie partii produkcyjnej
Numer partii produktu to ostatnia informacja, która pojawia się w naszym zestawieniu. Najczęściej poprzedza ją litera L. Oznaczenie partii L pozwala na identyfikację produktów pochodzących z jednej serii produkcyjnej.
Dlaczego identyfikalność żywności pod kątem partii produkcyjnej jest tak istotna? Dzięki temu można łatwiej odszukać wybraną partię żywności, co ma znaczenie np. w przypadku ryzyka zagrożenia zdrowia konsumentów.
Dokładna etykieta to wizytówka Twojej marki
Prawidłowe etykietowanie żywności może być dla producenta poważnym wyzwaniem. Przedstawienie wszystkich wymienionych w niniejszym tekście danych na stosunkowo niewielkiej etykiecie samoprzylepnej jest trudne. Dlatego niezbędna jest tu pewna checklista etykiety spożywczej, która zawiera wszystkie niezbędne informacje na ten temat. Nie można zapominać, że ujęcie wszystkich tych danych na etykiecie jest istotne nie tylko ze względu na kwestie prawne, ale też ze względu na dobro konsumentów.
Firma Etidruk pomoże zarówno w druku takich etykiet, jak i w dokładnej weryfikacji technicznej projektu pod kątem jego czytelności i możliwości produkcyjnych. Dzięki temu wszystkie wymagane przez prawo informacje będą wyraźne i trwałe.
Zapraszamy do konsultacji projektu etykiety pod kątem technicznym i prawnym. Oferujemy profesjonalny druk etykiet spożywczych dla różnych klientów.
Dodaj komentarz